सुन्दरकुमार थकाली

चिसो मौसम तथा हिमपातबाट जोगिन उपल्लो मुस्ताङबाट पोखरा सारिएका विद्यालयले न्यून विद्यार्थी संख्याका कारण सामुदायिक घुम्ती कक्षा सञ्चालन गरेका छन् । विद्यार्थीको खानपान, रेखदेख र खर्च अनुपात कम गर्ने उद्देश्यले सामुदायिक घुम्ती विद्यालयको रुपमा मर्ज गरिएको हो ।

घुम्ती विद्यालयले सम्बन्धित स्थानीय तहबाट विनियोजित बजेटको सहयोगमा ४ महिना पोखरामा बिताउने गर्छन् । विद्यार्थी व्यवस्थापन तथा शैक्षिक गतिविधि सञ्चालन गर्न सामूहिक कक्षा सञ्चालनले सहयोग पुर्‍याउने भन्दै लोमान्थाङ र लोघेकरका १ दर्जन विद्यालयले एकै ठाउँमा पढ्ने व्यवस्था मिलाएका हुन् ।

उपल्लो मुस्ताङवासी पुरै गाउँ नै रिक्तो हुने गरी चिसो छल्न बेसी झरिसकेका छन् । सेवाप्रदायक संस्था प्रहरी र भन्सार लगायत जिल्ला सदरमुकाममा मर्ज भइसकेका छन् । उपल्लो मुस्ताङमा सामुदायिक विद्यालय निजी गुम्बा विद्यालयमा विद्यार्थी चाप बढी छ । गुम्बा विद्यालयमा आवास तथा पठनपाठनको सुविधा तथा बौद्धधर्मप्रति बढी लगावका कारणले सामुदायिक विद्यालयमा पढ्ने विद्यार्थीको संख्या घटिरहेको छ ।

सामुदायिक विद्यालयमा विद्यार्थीभन्दा शिक्षक बढी भएको पाइएको छ ।
सामुदायिक विद्यालयमा आवासीय कक्षा सञ्चालन गर्न नसक्दा विद्यालय नै बन्द हुनसक्ने मुस्ताङका शिक्षा स्रोत व्यक्ति गोविन्द श्रेष्ठले बताए । उनले उपल्लो मुस्ताङका विद्यालयमा विद्यार्थी नहँुदा पठनपाठनमा समेत बाधा पुग्ने प्रष्ट पारे । उपल्लो मुस्ताङको लोमान्थाङ र लोघेकर दामोदरकुण्ड गाउँपालिकाका १८ विद्यालय घुम्तीमा छन् भने वारागुङ मुक्तिक्षेत्र गाउँपालिकाका २ आधारभूत विद्यालय पनि घुम्तीमा रहेको स्रोत व्यक्ति श्रेष्ठले जानकारी दिए । उनले विद्यालय मर्ज गर्दा आर्थिक पक्ष सहज हुने बताए ।

विद्यार्थी संख्या न्यून भएका विद्यालयलाई मर्ज गर्न स्थानीय तह, शिक्षा विकास तथा समन्वय इकाइ र विद्यालय व्यवस्थापन समितिले पहल सुरु गर्ने जनाएका छन् । तर त्यहाँका विद्यालयले नै मर्ज गरेर पोखरामा घुम्ती कक्षा सञ्चालन गरिसकेका छन् ।

साविकको छोनुप गाविसका ६ वटा आधारभूत विद्यालयका २५ विद्यार्थीलाई पोखरामा एकै ठाउँमा पठनपाठन गराइएको घुम्ती कक्षा सञ्ञ्चालक समितिका अध्यक्ष घ्याल्जेन गुरुङले जानकारी दिए । उनले ६ वटा विद्यालयले जग्गाको जोहो गर्दै आफ्नै भवनमा घुम्ती कक्षा सञ्चालन गरिरहेको जानकारी दिए । ६ वटा विद्यालयले मर्ज गर्दा आपसमा साझा प्रअ र व्यवस्थापन समिति सहमतिबाटै चयन गरेको उनले बताए ।

साविक छोसेर गाविसका ३ विद्यालयका ९४ विद्यार्थीलाई एउटै घुम्ती कक्षामा पठनपाठन गराइएको छ । यस्तै राष्ट्रिय आधारभूत विद्यालय लोमान्थाङले पनि लेखनाथको बेगनास किमबेसीमा घुम्ती कक्षा सञ्चालन गरेको छ ।

लोघेकर दामोदरकुण्ड गाउँपालिकाका ६ वटा विद्यालय पनि यतिबेला घुम्ती कक्षाका रुपमा पोखरामा स्थानान्तरण भएको छ । चराङ, मराङ, यारा, घारा, ढाक्मर र शालिग्राम आधारभूत विद्यालयका घुम्ती कक्षा पनि मर्ज गरिएको छ । यहाँका जम्मा २१ जना विद्यार्थी हेमजास्थित मिलनचोकमा राखेर पठनपाठन गरिएको छ ।

लोकेघरकै २ विद्यालयले बेग्लै घुम्ती कक्षा सञ्चालन गरेका छन् । नवज्योति तथा घमी आधारभूत विद्यालयका घुम्ती कक्षा मर्ज गरिएको घमी आधारभूत विद्यालय प्रअ अमन धितालले जानकारी दिए । उनका अनुसार २ विद्यालयका १ सय १८ जना विद्यार्र्थी तनहँुको दुलेगौंडामा राखिएको छ ।

वारागुङ मुक्तिक्षेत्र गाउँपालिकाको जननर्मल र मुक्तिनमुना आधारभूत विद्यालय झारकोटका करिब १ सय विद्यार्थीका लागि पोखरा छोरेपाटनमा घुम्ती कक्षा सञ्चालन गरिएको छ । तर घरपझोङ र थासाङ गाउँपालिकाका कुनै पनि सामुदायिक विद्यालयले अहिलेसम्म घुम्ती कक्षा सञ्चालन गरेका छैनन् ।

उपल्लो मुस्ताङमा सञ्चालित २० सामुदायिक विद्यालयले दसैंपछि घुम्ती कक्षा सञ्चालन गर्न पोखरा झरेको शिक्षा विकास तथा समन्वय इकाइ प्रमुख मतिलाल चपाईंले जानकारी दिए । घुम्ती विद्यालय फागुन १५ गतेसम्म पोखरामा रहनेछन् । घुम्ती विद्यालयका रुपमा पोखरा झरेका विद्यालयले पुसदेखि नै नयाँ शैक्षिक सत्रको पढाइ सुरु गरिसकेको समन्वय इकाइ प्रमुख चपाईंले जानकारी दिए ।