अनुप पौडेल, पोखरा

साथीभाइ गाउँ पुगिसके । गाउँ पुगेकाहरु फोन गर्छन् अनि भन्छन्, ‘हामी त आइपुग्यौं । तिमीहरु कहिले आउँछौ ?’ पश्चिम रुकुमको चौरजहारीका पहल केसी जवाफ दिन्छन्, ‘२÷४ दिनमा आइपुग्छु होला ।’ पोखराको नवप्रभात माध्यमिक विद्यालयमा दिन कटाइरहेका उनी घर कहिले पुगिन्छ भन्ने पर्खाइमा छन् ।

भर्खर १८ वर्ष पुगेका उनी काम गर्न गाउँकै अरु ८ जना दाइसँगै ४ महिना पहिले गोरखा पुगेका थिए । सबै मिलेर गोरखाको फिनाम गाउँमा भूकम्पले भत्काएको घर बनाउने गर्थे । काम सकेर घर फर्किने तयारी गरिरहँदा लकडाउन सुरु भयो । लकडाउनकै बीच १२ दिनसम्म काम गरिरहे । काम सकियो तर लकडाउन खुलेन ।

कोरोना नदेखिएको भए पहल र नरबहादुर अहिले दुबईमा काम गरिरहेका हुन्थे । पुस पहिलो सातामै पैसा बुझाएर काम गर्न गोरखा पुगेका थिए । तर कोरोनाले विदेश गएर पैसा कमाउने योजना अधुरै रह्यो ।

हप्ता दिनमा खुल्छ भनेर कुरिरहे । त्यति बेलासम्म स्थानीयले दिएको चामल र वडाले दिएको राहतले ९ दाजुभाइको गुजारा चलिरहेकै थियो । पहल भन्छन्, ‘राहत सकिन लाग्दा गाउँका युवामार्फत वडामा राहतका लागि पहल ग¥यौं । केही लागेन अनि मागेरै कति बस्ने भनेर घर जाने योजना बनायौं ।’

घरबाट आमाबुवाले दैनिकजसो उनको हालखबर सोधिरहन्छन् । दैनिक ज्यालादारीमा काम गर्ने सबैले घर खर्च भनेर सबै पैसा घर पठाइसकेका थिए । पाकेट खर्च भनेर राखेको पैसा जोरजाम गर्दा २५ सय पुग्यो । अनि शुक्रबार बिहान चाउचाउ र चिउरा किनेर त्यहाँबाट हिँड्यौं,’ उनले सुनाए । हिँडेरै आउँदा ४ दिन लाग्ने पोखरा उनीहरु २ दिनमा आइपुगे । रात होस् वा दिन हिँडिरहे ।

‘पानी पर्दा बीचमा २ घन्टा एउटा प्रतीक्षालयमा आराम ग¥यौं । नत्र त हिँडेको हिँडै,’ पहलसँगै रहेका उनका गाउँले दाइ नरबहादुर बुढाथोकीले भने । झन्डै साढे ५ सय किलोमिटरको दुरी ५ दिनमा पार गर्नेे योजना थियो । जब १ सय १५ किलोमिटर हिँडेर पोखरा आइपुगे त्यसपछि घर पुग्ने यात्रामा ब्रेक लाग्यो ।

आफ्नो ठाउँमा अपरिचित मान्छे देखेपछि पोखराको पुरानोधाराका स्थानीयले रोके । २ दिनदेखि भोकभोकै हिँडेको थाहा पाएपछि स्थानीयले खानेबस्ने व्यवस्था गरिदिने र मिलेसम्म घरै पु¥याइदिने आश्वासन दिए । ९ दाजुभाइले पनि त्यस्तो व्यवस्था भए आफूहरुलाई पनि राम्रै हुने ठाने । स्थानीय प्रमिला तझ्याले पोखरा–९ का वडा सचिव लोकदर्शन कोइरालालाई फोन गरिन् । उनले पहल गरेपछि नवप्रभात स्कुलले बस्न ठाउँ दियो ।

विद्यालय व्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष दीपेन्द्र मर्सानी रेडक्रसमा आवद्ध भएकाले उनले ओढ्ने, ओछ्याउने उपलब्ध गराए । अहिले ९ जना दाजुभाइलाई घर पठाउनका लागि प्रशासनसँग अनुमति लिनका लागि पहल भइरहेको अध्यक्ष मरसानीले सुनाए । स्थानीयले पनि स्वतस्फूर्त खाद्यान्न सहयोग गरिरहेको उनले बताए ।

‘हामीले उहाँहरुलाई घर पठाउन पहल गरिरहेका छौं । खानबस्न कुनै समस्या छैन । कसैले अन्डा, कसैले तरकारी, कसैले मासु उपलब्ध गराइरहनु भएको छ,’ उनले सुनाए । स्थानीय आमा समूहले बिहान÷बेलुका पकाएर खुवाइरहेका छन् । अपरिचित मान्छेलाई देखाएको लोभलाग्दो मानवीयता देखेर ९ जना दाजुभाइ दङ्ग छन् । तर उनीहरुलाई यसरी बसिरहनभन्दा घरै पुग्न मन छ ।

‘पोखरामा मासुभात खाएर बसिरहनभन्दा घर जान मन छ । घरै गएर सुतम्ला भनेर दिनरात हिँडेर ५ दिनमा घर पुग्ने भनेको,’ पहलले सुनाए । कोरोना नदेखिएको भए पहल र नरबहादुर अहिले दुबईमा काम गरिरहेका हुन्थे । पुस पहिलो सातामै पैसा बुझाएर काम गर्न गोरखा पुगेका थिए । तर कोरोनाले विदेश गएर पैसा कमाउने योजना अधुरै रह्यो । एजेन्टले कोरोनाका कारण तत्काल विदेश पठाउन नसकिने बताएपछि अहिले निराश छन् । ‘एजेन्टलाई भन्दा जेठसम्म हुन्छ भनेको थियो । अहिले यस्तो महामारी भयो,’ पहलले सुनाए ।

गाउँघरका अरु दाजुभाइ तिनै एजेन्टमार्फत वैदेशिक रोजगारीमा गएको देखेका उनीहरुले पुसमै जनही साढे दुर्ई लाख बुझाएका थिए । नरबहादुरले आफैले कमाएको पैसा एजेन्टलाई बुझाए । भर्खर किशोरावस्था पार गरेका पहल पहिलोपटक कामका लागि गोरखा पुगेका थिए । पहलले सुनाए, ‘म बल्ल काम गर्न हिँडेको । मलाई दुबई पठाउन आमाबाले ऋण काढ्नु भएको थियो ।’