एसके थकाली, जोमसोम

जिल्ला प्रशासन कार्यालय मुस्ताङको अगुवाईमा उत्तरी क्षेत्रको सीमा नाकाको निरिक्षण तथा अनुगमन गरिएको छ ।

प्रमुख जिल्ला अधिकारी हिरादेवी पौडेलको नेतृत्वमा नेपाल प्रहरी सशस्त्र प्रहरी वल र स्थानीय जनप्रतिनिधि सम्मिलित टोलीले पहिलोपल्ट सीमानाकाको अनुगमन गरेको हो ।

उपल्लो मुस्ताङ अन्र्तगत लोमान्थाङ तथा लोघेकर दामोदरकुण्ड गाउँपालिकासंग चीनको स्वशासितक्षेत्र तिब्बत जोडिएको छ । त्यहाँ मुस्ताङ र तिब्बततर्फ १६ वटा सीमा स्तम्भ पर्छन् ।

ती सीमा स्तम्भहरु २०१६ साल देखि २०१९ सालको सेरोफेरोमा स्थापना भएको हो । उत्तरी सीमाक्षेत्रको १८ देखि तल छिमेकी जिल्ला डोल्पा र ३३ नम्बर सीमा स्तम्भ देखि माथी गोर्खा जिल्ला पर्छ ।

मुस्ताङ पर्ने १६ वटै सीमा स्तम्भको टोलीले हेरेको जिल्ला प्रशासन कार्यालय मुस्ताङले जनाएको छ । सिडिओ पौडेलले तिब्बतसंग जोडिएको १६ मध्ये १३ वटा सीमास्तम्भको अवलोकन गरेको जानकारी दिइन् ।

‘१६ मध्ये ३३ नम्बर सीमास्तम्भको कहाँ, कुन स्थानमा कस्तो अवस्थामा छ भन्ने तथ्य फेला पर्न सकेन,’सिडिओ पौडेलले भनिन्, ‘अहिले पत्ता लाग्न नसकेको ३३ नम्बर सीमा स्तम्भको आगामी दिनमा खोजी कार्य जारी रहने छ ।’

टोलीले १८ देखि ३० नम्बरसम्मको १३ वटा सीमा स्तम्भको अवलोकन गरेको जानकारी दिदै उनले अवलोकन गरिएका सबै सीमा स्तम्भ सुरक्षित बताइन् ।

सीमाका ३१,३२ र ३३ नम्बरका स्तम्भ मध्ये यस भन्दा अगाडी ३१ र ३२ स्तम्भ बोर्डर आउट पोस्ट पुगिसकेको उल्लेख गर्दै उनले अब कोही पुग्न नसकेको ३३ नम्बर सीमा स्तम्भलाई खोज्ने काम हुने जानकारी दिइन् ।

समुन्द्री सतहदेखि करिब ५ हजारमिटरको उचाईमा रहेको मुस्ताङको उत्तरी सीमा स्तम्भमा १८ देखि ३३ नम्बर अंकित १६ सीमा स्तम्भ छन्।

तिमध्ये राष्ट्रिय गौरवको आयोजना बेनी—जोमसोम—कोरला सडक अन्र्तगत २४ नम्बर पिल्लर चिन र नेपालको ट्रान्जिट प्वाईन्ट हो ।

प्रशासनिकस्तरबाट भएको सीमा स्तम्भ अनुगमन तथा निरिक्षणमा सशस्त्र प्रहरी बलका प्रहरी नायब उपरीक्षक आनन्द थापामगर, जिल्ला प्रहरी कार्यालयका प्रहरी नायब उपरीक्षक नविनकृष्ण भण्डारीसहित लोमान्थाङ गाउँपालिकाका अध्यक्ष सुर्वणकुमार बिष्ट र लोघेकर दामोदरकुण्ड गाउँपालिकाका अध्यक्ष लोप्साङछोम्फेल बिष्टको सहभागिता रहेको थियो ।

मुस्ताङतर्फ ६० वर्ष पहिले सीमा स्तम्भ राखिएको हो । २ दिनसम्म मोटरसाईकल चढेर तथा पैदलै हिडेर सीमा स्तम्भको अवलोकन गरेको लोघेकर दामोदरकुण्ड गाउँपालिकाका अध्यक्ष बिष्टले जानकारी दिए ।

अध्यक्ष बिष्टले सिडिओ पौडेलले उपल्लो मुस्ताङको भौगोलिक विकटता र जोखिमयुक्त स्थानको साहसिक र चुनौतिपूर्ण बोर्डर अवलोकन गर्नु गौरवको विषय भएको बताए ।

कोरलानाकामा सीमा सुरक्षाको लागि चिनीयाँ पक्षले २४ सै घण्टा सुरक्षाकर्मी खटाएको छ ।

नेपाल सरकारले गत जेठ १५ गते लोमान्थाङ गाउँपालिकाको छोसेरमा नेचुङ भन्सार कार्यालयको क्वारेन्टाईन भवनमा बोर्डर आउट पोष्ट (बिओपी)स्थापना गरेको छ ।

बिओपी युनिटमा खटिएका सुरक्षाकर्मीले सीमाक्षेत्रको नियमित गस्ती गरिरहेका छन । बिओपीले हालसम्म १८ देखि ३२ नम्बर सीमा स्तम्भको अनुगमन गरेको सशस्त्र प्रहरी बलका नायब उपरीक्षक आनन्द थापामगरले जानकारी दिए ।

उनले पत्ता लाग्न नसकेको ३३ नम्बर सीमास्तम्भको खोजी गर्न पहल गर्ने जनाए ।

कोरलानाकाको करिब १० किलोमिटर यता सशस्त्रको बिओपी स्थापना भएको छ । त्यहाँ सशस्त्र प्रहरीको कमाण्डमा २० जना सुरक्षाकर्मी खटाइएको छ ।

गोर्खा जिल्लासँग सीमाना जोडिएको ३३ नम्बर सीमा स्तम्भ भौगोलिक रुपमा अत्यन्तै विकट, कठिन र चुनौतीपूर्ण स्थानमा छ । जुन सीमास्तम्भ मुस्ताङको लोघेकर दामोदरकुण्ड गाउँपालिकाको पूर्वतर्फ छ ।

त्यहाँ पुग्न हप्ता दिन पैदल यात्रा गर्नु पर्छ ।

३३ नम्बर सीमा स्तम्भमा हालसम्म बिओपी तथा सीमा क्षेत्रका जनता समेत पुग्न सकेका छैनन । त्यस स्तम्भलाई चिन नेपालको आपसी समन्वयमा खोजी गर्नु पर्ने अवस्था छ ।