पोखरा ।
पर्वतको जलजला गाँउपालिका ५ लेखफाँट लेप्रेमा नेपाल लाटोकोसेरो तथा हुचिल उत्सव २०८० हुने भएको छ । प्रकृतिका साथीहरु र प्राकृतिक सम्पदा संरक्षणको संयुक्त आयोमा उत्सव माघ १९ र २० गते लोप्रे स्थित मालिका आधारभूत विद्यालयमा परिसरमा हुने पत्रकार सम्मेलनमा जानकारी गराइयो ।

यसअघि धादिङ, चितवन, नवलपरासी, गोरखा, कास्की, कपिलवस्तु, दोलखा, खोटाङ, स्याङ्जा र कैलाली जिल्लामा यो उत्सव भएको प्रकृतिका साथीहरुका निर्देशक राजु आचार्यले जानकारी दिए । किसानको साथी भनेर चिनिने तर संरक्षणको हिसाबले ओझेलमा परेको लाटोकोसेरो तथा हुचिलहरुको संरक्षणका लागि यो उत्सव आयोजना गर्न लागिएको उनले जानकारी दिए ।
सव गर्नका लागि स्थानीय यामकुमारी गुरुङको सयोजकत्वमा १७ सदस्यीय नेपाल लाटोकोसेरो तथा हुचील उत्सव मूल आयोजक समिति र विभिन्न ७ वटा उपसमिति गठन गरिएका छन् ।

उत्सवको समयमा चरा तथा प्रकृति अवलोकन, स्थानीय लोपोन्मुख खेलहरु तथा सांस्कृतिक गित तथा नाँचको प्रर्दशनी गरिनेछ ।
स्थानीय विद्यालयको नाँच, पन्चे बाजा, पुख्र्यौली नाँच, थिएटर नाँच, यानी माया, सालैजु लोपोन्मुख स्थानीय खेलहरु ठेलो, चिल चल्ला, भुरुङ, मौरी बजाउने खेल उत्सवमा रहने छन् । वन विज्ञान अध्ययन संस्थान पोखराका विद्यार्थीहरुले लाटोकोसेरो संरक्षणसम्बन्धी नाँच तथा नाटक, गाँउपालिका स्तरीय चित्रकला, निबन्ध तथा कविता प्रतियोगितासमेत आयोजना गरिएको छ ।

सो अवधिमा लाटोकोसेरो तथा हुचिलको अस्थायी संग्रहालय समेतको निर्माण तथा प्रदर्शनीसमेत हुनेछ । सोही प्रदर्शनीमा लाटोकोसेरोको जानकारी भएक सूचनाहरु, चित्रहरु, तथा फोटोहरु प्रदर्शनी पनि गरिनेछ । ९ प्रजातिका लाटोकोसेरोको आवाज सुन्ने र भिडियो हेर्ने व्यवस्था मिलाइएको छ । उत्सवमा सहभागी हुनेहरुको अनुहार तथा नङमा निशुल्क रुपमा लाटोकोसेरो तथा हुचिलको चित्रसमेत बनाइने व्यवस्था गरिएको छ ।

उत्सवमा लाटोकोसेरोको एक फिट अग्लो रोबोटसमेत प्रदर्शन गरिनेछ । त्रिभुवन विश्वविद्यालय अन्र्तगत प्राकृतिक विज्ञान संग्रहालयबाट लाटोकोसेरोका नमुनाहरु पनि प्रदर्शनीमा राखिने छ । सो अवसरमा वन्यजन्तु अनुसन्धानकर्मीहरुको आफ्नो अनुसन्धानको बारेमा पोष्टरहरु प्रस्तुति गर्ने छन् ।

उक्त अवसरमा चार अनुसन्धानकर्मी र संरक्षणकर्मीलाई संरक्षणको क्षेत्रमा गरेको योगदानको कदर गर्दै प्रकृति संरक्षण पुरस्कार प्रदान गरिने भएको छ । संरक्षणकर्मीलाई जनही २५ हजार सहित ताम्रपत्र तथा दोसल्लाबाट सम्मान गरिनेछ । यस वर्ष पुरस्कृत हुनेमा, क्षेत्रपाटी काठमाण्डौका राजेन्द्र सुवाल, भजनी कैलालीका हिरुलाल डंगौरा, बाह्बिसे सिन्धुपाल्चोकका कुमार पौडेल र कोहलपुर, बाँकेका यामबहादुर रावत छन् ।

लामो समयदेखि चरा, सिमसार तथा वन्यजन्तु संरक्षणमा योगदान गरेको चरा संरक्षण नेटवर्क, कैलालीलाई सम्मान गर्न लागिएको छ । सो अवधिमा स्थानीय तहमा रहेर प्रकृति र पर्यापर्यटनमा योगदान गरेका आरके अदिप्त गिरी र समीर रेग्मीलाई ताम्रपत्र र दोसल्लाले अभिनन्दन गरिनेछ ।

प्रकृतिका साथीहरुले ४६ जिल्लामा १६ वर्षअघि गरेको प्रारम्भिक अध्ययनका आधारमा नेपालबाट वार्षिक कम्तीमा २ हजार वटासम्म लाटोकोसेरा तथा हुचिलहरु मारिने तथा विभिन्न मुलुकमा अवैध रूपमा पठाइने गरेको भेटिएको थियो । यो संख्या हाल आएर १ हजार ५ सय भएको छ ।

नेपालमा यिनीहरुको बासस्थान तराइदेखि हिमालसम्म फैलिएको छ । हालसम्म २३ प्रकारका लाटोकोसेरोको प्रजातिहरु अभिलेख गरिसकिएको छ । जसमध्ये ९ प्रजाति नेपालमा दुर्लभ मानिन्छन् । विश्वमा २ सय ६० प्रजातिका लाटोकोसेरा पाइन्छन् ।