जोमसोम ।
मनसुन सुरु भएसँगै यात्रुलाई बेनी जोमसोम बाटोमा ठाउँ ठाउँमा सास्ती सुरु भएको छ । ७४ किलोमिटरको यो सडक बिग्रने र भत्किने क्रम सुरु भएको छ ।

हिउँद याममा ठीकठाक हुने निर्माणाधीन बेनी जोमसोम सडक बर्सेनि बर्खायाममा कष्टकर हुन्छ । राष्ट्रिय गौरवको कोरला नाका जोड्ने यो सडकको म्याग्दी खण्डमा कमजोर भूगोलका कारण सडक विभिन्न खालका समस्या आउने गरेका छन् ।

नेपाली सेनाले म्याग्दी र मुस्ताङको सिमान काभ्रेभीरमा चट्टान काटेर ट्र्याक खुलाएकोमा कालिगण्डकी करिडोर (बेनी—जोमसोम—कोरला) सडक आयोजनाले २०७३/०७४ देखि सडक स्तरोन्नति गर्दै आएको छ । बेनी—जोमसोम सडक ४ वटा प्याकेजमा कालोपत्रसहित विस्तार गर्न आयोजनाले ठेक्कामा लगाएको थियो ।

हालसम्म ५० किलोमिटर कालोपत्र भइसकेको आयोजनाले जनाएको छ । अब बेनी—जोमसोम सडकमा २४ किमी कालोपत्र गर्न बाँकी छ । बेनी—जोमसोम सडक खण्डको तेस्रो प्याकेज कैकुदेखि खन्तीसम्मको १९ किमी कालोपत्र गरी शर्मा गजुरमुखी जेभी कन्ट्रक्सनले आयोजनालाई हस्तान्तरण गरिसकेको छ भने बाँकी ३ वटा खण्ड निर्माणाधीन अवस्थामै छन् ।

सडक स्तरोन्नति भइरहँदा बर्खा याममा म्याग्दी खण्डका दर्जनौं स्थानमा बाढी, पहिरो र नदी कटानले सडक संरचनामा क्षति पु¥याउने गरेको छ । यो बेला मुस्ताङ यात्रा गर्ने पर्यटक तथा सर्वसाधारणले ठाउँ ठाउँमा सास्ती भोगिरहनुपर्ने बाध्यता छ ।

वर्खामा यात्रुले ठाउँ ठाउँमा बाढी, पहिरो र नदी कटानले सडक क्षति हुँदा गाडी फेर्नुपर्ने, बाटोमै बस्नुपर्ने, पर्खिनुपर्ने हुन्छ

म्याग्दीको काभ्रेभीरदेखि बेगखोलासम्मको सडकमा बाढी, पहिरो र नदी कटानले दुःख दिने गर्छ । त्यसो त मुस्ताङ र म्याग्दीको सिमानायता घाँसा पुछारदेखि मुस्ताङको मार्फासम्म पनि बाढी, पहिरो र नदी कटानले सडक संरचनामा क्षति गर्ने गरेको छ ।

मनसुनसँगै म्याग्दी खण्डमा परेको अविरल वर्षाका कारण म्याग्दीको गुइठेमा निरन्तर पहिरो खसिरहेको छ । गत हप्ता म्याग्दीको गुइठेमा सुख्खा पहिरो जाँदा मुक्तिनाथ दर्शन गरी फर्किएको भारतीय पर्यटक सवार कारमा क्षति भयो । भाग्यवश कारमा सवार ४ भारतीय पर्यटकको ज्यान जोगियो ।

उनीहरुलाई प्रहरी र स्थानीयको सहयोगमा उद्धार गरिएको थियो । सुख्खा पहिरोले सडकमा फसेको कारलाई आयोजनाको उपकरण झिकाएर बाहिर निकालिएको थियो । गत हप्ता नै म्याग्दी र मुस्ताङको सीमानामा पर्ने थाप्लाङ खोलामा बाढी आउँदा बेनी जोमसोम सडक ४ घण्टासम्म अवरुद्ध बन्यो । म्याग्दीको अन्नपूर्ण ३ रुप्से झरनामा बाढी आउँदा बेनी जोमसोम सडकको रुप्से बेलिब्रिज समेत जोखिममा पर्ने खतरा बढ्यो ।

रुप्सेको भयानक बाढीले मुस्ताङ आउजाउ गर्दै गरेका सवारी चालकसमेत त्रसित बने । यसै साता म्याग्दीको तिप्ल्याङ नजिकको सानो खोला बढेर सडक संरचनामा क्षति पुग्यो । त्यहाँ पनि आयोजनाको पहलमा ३ घण्टापछि डोजरले सडक सफा गरेर बाटो खुलाइयो । काभ्रेभीरमा आरसिसी सडक विस्तार गरिएको भए पनि अझै पनि त्यहाँ सडक भाँसिने र भत्किने जोखिम ज्यूँका त्यूँ छ ।

मुस्ताङको थासाङ स्थित कैकु खोला, लेते खोला र घरपझोङको मार्फा खोलामा बेमौसमी बाढी आउँदा सडकमा क्षति पुग्ने गरेको छ । बर्खायाममा ठाउँ ठाउँमा बाढी, पहिरो र नदी कटानले सडक क्षति हुँदा बेनी जोमसोम सडक पटक पटक अवरुद्ध हुन्छ । बेनी—जोमसोममा बर्खायामको यसास्ती अझै कति वर्ष झेल्नुपर्ने हो, यकिन छैन ।

बेनी—जोमसोम सडकका सुपरभाइजर ईन्द्रसिंह शेरचनले बर्खायाममा बर्सेनि सडकमा बाढी, पहिरो र नदी कटानले दुःख दिइरहेको सुनाए । बेनी जोमसोम सडक अन्तर्गत म्याग्दीको रघुगंगा २ बैसरी, कुनौउटो, रघुगंगा १ तिप्ल्याङ गाउँ आसपास, तातोपानी भीर, जलथले, गुइठे भीर, खाम भित्ता, लाटो खोला, रुप्से, काभ्रेभीर, मुस्ताङको कैकु, लेते खोला र मार्फा खोलामा बाढी, पहिरो र नदी कटानले समस्या हुने गरेको छ ।

पर्यटक तथा सर्वसाधारणले सवारी साधन परिवर्तन गर्नुपर्ने, कतिपय स्थानमा जोखिम मोलेर पैदलयात्रा गर्नुपर्ने, गन्तब्य पुग्न नसकी बाटोमै अलपत्र पर्नुपर्ने समस्या आउने गरेको छ । मुस्ताङका लागि ल्याइएका खाद्यान्न तथा निर्माण सामग्रीसमेत सडक अवरुद्ध हुँदा ढुवानीमा समस्या पर्ने गर्छ ।

उत्तर दक्षिण व्यापारिक मार्ग विस्तारित आयोजना अन्तर्गत निर्माणाधीन सडकको काम भइरहेको भए पनि बर्सेनी बर्खायाममा बाढी, पहिरो र नदी कटानको समस्याले सडक निर्माणको कामले अपेक्षाकृत गति लिन नसकेको आयोजनाका सूचना अधिकारी विष्णु चापागाईले उल्लेख गरे ।

बेनी—जोमसोम सडक अन्तर्गत म्याग्दी खण्डमा बढी मात्रामा पानी पर्ने र जमिनको सतह कमजोर हुँदा सडक आवागमनमा समस्या गर्ने गरेको छ । बेनी जोमसोम सडक लागि दीर्घकालीन सडक स्तरोन्नतिको मोडालिटी तयार भएमात्रै बाह्रै महिना मुस्ताङको यात्रा सुरक्षित हुने सरोकारवाला बताउँछन् । यो सडकको ८२ प्रतिशत भौतिक प्रगति भएको छ । आयोजनाले सडक तथा पुलपुलेसातर्फ ६ वर्षको अवधिमा ७ अर्ब ५ करोड खर्च गरिसकेको छ ।