पोखरा ।
गण्डकी प्रदेश सभा सदस्य दमयन्ती रुचालले प्रदेश सरकारले बजेट विनियोजनमा परम्परागत शैली अपनाएकाले अपेक्षित परिणाम नआएको आरोप लगाएकी छन् । आर्थिक मामिला तथा योजना मन्त्री डा. टकराज गुरुङले प्रस्तुत गरेको विनियोजन विधेयकको सिद्दान्त र प्राथमिकतामाथिको छलफलमा बोल्दै उनले बजेट वितरण पहुँचको आधारमा भएको र त्यसले समानुपातिकता र समावेशीतामा ध्यान नदिइएको बताइन् ।

सांसद रुचालले भनिन्, ‘कृषि, शिक्षा, स्वास्थ्य र भौतिक पूर्वाधारमा टुक्रे बजेट छरिएको छ । चुनाव केन्द्रित कनिका छरेझैं बजेट बाँडफाँट हुँदै आएको छ, जसले विकास सन्तुलित हुन सकेको छैन ।’ उनले प्रदेश सरकार समय सापेक्ष नहुँदा जनविश्वास घट्ने र भ्रम फैलिने चेतावनी दिइन् ।

प्रदेश सरकारले स्थानीय तहका साना योजनामा अल्झेर आफ्नो दायित्व बिर्सिएको उनको भनाइ छ । उनले कार्यपालिकामा पनि सबै समुदायको प्रतिनिधित्व सुनिश्चित हुनुपर्ने माग गरिन् ।

रुचालले संघीयता सुदृढ गर्न समावेशी प्रतिनिधित्व अपरिहार्य रहेको उल्लेख गर्दै भनिन्, ‘समानुपातिक सांसदलाई विभेद गरिएको छ । प्रत्येक वर्ष महिला, दलित र अल्पसंख्यक समुदायलाई बजेटमा विभेद गरिन्छ ।’

प्रदेश सरकारले योजना छनोटका लागि ’थ्रेसहोल्ड’ तय गर्नुपर्ने उनले सुझाव दिइन् । ‘संघ र स्थानीय तहले गर्नुपर्ने काम त्यहाँलाई जिम्मा दिइयोस्, प्रदेश सरकारले दीर्घकालीन, रणनीतिक योजना बनाओस्,’ उनले भनिन् ।

महिला, दलित र अल्पसंख्यक समुदायका लागि गरिने १/२ दिने प्रशिक्षण उपलब्धिमुलक नरहेको उनले धारणा राखिन् । विद्यालय तहदेखि नै प्राविधिक शिक्षा, सिप र प्रविधिमा आधारित कार्यक्रम ल्याउनुपर्ने रुचालले बताइन् । जनजाति, मुस्लिम, अल्पसंख्यकका पुख्र्याैली सिप, पेशा र संस्कृति जोगाउने तथा तिनलाई आधुनिक बजारसँग जोड्ने कार्यक्रम ल्याउनुपर्ने आवश्यकता रहेको उनले उल्लेख गरिन् ।

उनले समुदायको आवश्यकता अनुसारको कार्यक्रम सञ्चालन गर्नुपर्नेमा जोड दिँदै भनिन्, ‘समुदायको जीवनशैलीमा परिवर्तन ल्याउने, सिपमूलक, आयमूलक र प्राविधिक तालिम दिऔं । दलित समुदायको परम्परागत सिपको आधुनिकीकरण गरी औद्योगीकरणतर्फ अघि बढ्नुपर्छ।’