पोखरा।

सपना देख्न र त्यसलाई साकार पार्न उमेरले छेक्दैन। यो भनाइलाई चरितार्थ गरेकी छन्, पोखराकी गोमा पराजुलीले। जुन उमेरमा धेरैले नातिनातिना खेलाएर बस्ने सपना देख्छन्, त्यो उमेरमा उनले कापी-कलम समातेर विद्यालयको दैलो टेकिन्। ५३ वर्षको उमेरमा कलिला बालबालिकासँगै बसेर कखरा सिकेकी उनै गोमाले आज आफूलाई अक्षर चिनाउने त्यही विद्यालयलाई मायाको उपहार दिएकी छन्।

आफ्नो जन्मदिनको अवसर पारेर उनले पोखरा-१७, महतगौडास्थित जानकी माध्यमिक विद्यालयमा ५० हजार रुपैयाँको अक्षयकोष स्थापना गरेकी हुन्। यो रकम अब विद्यालयमा अध्ययनरत लगनशील तर आर्थिक अवस्था कमजोर भएका विद्यार्थीको भविष्य उज्यालो बनाउन खर्चिनेछ। “आफूले पढ्न नपाउँदाको पीडा मलाई थाहा छ,” गोमाले भनिन्, “अब पैसाकै कारण कुनै पनि भाइबहिनीको पढाइ रोकिनु नपरोस् भन्ने मेरो इच्छा हो।”

गोमाको कथा आफैँमा प्रेरणादायी छ। उनका दुई छोरा र बुहारीहरू अमेरिकामा सुखी जीवन बिताइरहेका छन्। तर, आफू निरक्षर हुँदाको चुकचुकाहटले उनलाई सधैँ पोलिरहन्थ्यो। त्यही अठोटले उनलाई ५३ वर्षको उमेरमा कक्षा १ को विद्यार्थी बनायो। उनी निरन्तर सात कक्षासम्म पढिन्। अक्षर चिन्नु र ज्ञानको संसारमा डुब्नुको आनन्द सायद उनले जति कमैले महसुस गरेका होलान्।

आज उनी ‘गोमा फाउण्डेशन’की अध्यक्षसमेत हुन्। जन्मदिनमा फजुल खर्च गर्नुभन्दा उनले विद्यालयलाई सम्झिइन्। अक्षयकोषको चेक विद्यालय व्यवस्थापन समितिका सदस्य हरिप्रसाद बास्तोला, शिक्षक अभिभावक संघका अध्यक्ष विक्रमबाबु भण्डारी र प्रधानाध्यापक अर्जुन कडेललाई हस्तान्तरण गर्दा उनको अनुहारमा सन्तोषको भाव झल्किन्थ्यो। उनले विद्यालयका ७५ जना विद्यार्थीलाई शैक्षिक सामग्री र चकलेट बाँडेर जन्मदिनको खुसी साटिन्।

पछिल्लो समय जानकी माध्यमिक विद्यालयमा यसरी मनकारी दाताहरू बढ्दै गएका छन्। जन्मदिन वा अन्य विशेष अवसरमा हुने फजुल खर्चलाई कटाएर विद्यालयको शैक्षिक उन्नतिमा लगाउने प्रचलन एउटा सुन्दर संस्कृतिको रूपमा विकास भइरहेको छ।

विगत तीन महिनामा मात्रै नगेन्द्र शर्मा भण्डारीका छोरा एलेक्स शर्मा भण्डारीले ५५ हजार ५५५, शिक्षक अभिभावक संघका अध्यक्ष विक्रमबाबु भण्डारीले छोरा सुहार्दको जन्मदिनमा २१ हजार २२१ रुपैयाँ बराबरको अक्षयकोष स्थापना गरेका छन्। त्यस्तै, दृश्यम भिडियो हाउसले आफ्नो स्थापना दिवसमा ६५ हजार मूल्य बराबरको शैक्षिक सामग्री प्रदान गरेको थियो।

विद्यालय व्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष नगेन्द्र गुरुङका अनुसार, विभिन्न व्यक्ति तथा संघसंस्थाको सहयोगमा विद्यालयमा हालसम्म दश लाखभन्दा बढीको अक्षयकोष स्थापना भइसकेको छ। यही कोषको ब्याजबाट हरेक वर्ष जेहेन्दार तथा विपन्न विद्यार्थीलाई छात्रवृत्ति प्रदान गरिँदै आएको छ।

गोमा पराजुलीको यो कदमले एउटा सुन्दर सन्देश दिएको छ– ज्ञान आर्जन गर्ने र समाजलाई फिर्ता दिने कुनै निश्चित उमेर हुँदैन। जहाँ इच्छा, त्यहाँ उपाय। र, जहाँबाट सिक्यो, त्यहीँलाई गुन तिर्नु सबैभन्दा ठूलो धर्म हो।