सुन्दरकुमार थकाली
मुस्ताङ

राष्ट्रिय प्रारम्भिक कक्षा पढाइ (इजिआरपी)को मुस्ताङमा समीक्षा भएको छ । इजिआरपी समितिका पदाधिकारीबीच शनिबार जोमसोममा अन्तरक्रियात्मक समीक्षा भएको हो । बालबालिकाको सहज पढाइ सीप विकासमा इजिआरपी र पाइलाको समन्वयकारी भूमिका र प्रभावकारिताबारे छलफल भएको हो ।

कार्यक्रममा इजिआरपीका क्षेत्रीय प्रबन्धक शशी शाहले प्रारम्भिक कक्षा पढाइ कार्यक्रम नेपाल सरकारको नियमित कार्यक्रम भएको जानकारी दिए । कक्षा १ देखि ३ सम्म पढ्ने बालबालिकाको नेपाली भाषा तथा मातृभाषाको विकास तथा प्रवद्र्धनका लागि इजिआरपी लागु भएको उल्लेख गरे । उनका अनुसार सरकारले अब तराईका जिल्लामा मातृभाषा शिक्षा लागु गर्ने तयारी गरेको बताए । उनले इजिआरपी कार्यक्रमले बालबालिकाको मनोवैज्ञानिक क्षमताको विकास गर्दै पढाइ सीप विकासमा योगदान पुग्ने दाबी गरे ।

मुस्ताङमा सरकारको इजिआरपी कार्यक्रमलाई अमेरिकी सहयोग नियोग अन्तर्गत पाइला नेपाल संस्थाले प्राविधिक सहयोग गरेको छ । पाइला नेपालकी जिल्ला कार्यक्रम निर्देशक प्रजु गुरुङले इजिआरपी कार्यक्रमलाई प्रभावकारी तुल्याउन पाइला नेपालले प्राविधिक सहयोगको जिम्मा लिएको बताइन् । उनले विद्यालयको शिक्षक सिकाइ तालिम र सन्दर्भ सामग्री पढाइको क्षमता विकासका लागि प्रत्येक विद्यालयका २ जना नेपाली शिक्षकलाई प्रशिक्षण दिएको सुनाइन् ।

मुस्ताङमा बालबालिकाको पढाइ सीप विकासका लागि अभिभावकलाई थप जागरुक बनाउन संस्थाले काम गरेको उनको भनाइ छ । ‘विद्यालय व्यवस्थापन अनुगमन समितिको छनोटमा नपरेका ३६ विद्यालयलाई पाइला नेपालले सहयोग गरेको छ,’ उनले भनिन् । उनका अनुसार मुस्ताङमा घुम्ती अभिभावकका बालबालिका पढ्ने गरेकाले इजिआरपी सञ्चालनमा चुनौती थपिएको उल्लेख गरिन् ।

एसएमसी ग्राण्डकी तृप्ति चौधरीले प्रारम्भिक कक्षा पढाइ, एसएमसी अनुगमनका लागि मुस्ताङका १८ विद्यालयले २ लाखका दरले अनुदान प्राप्त गरेको बताइन् । उनका अनुसार समुदायमा आधारित अनुदान रकम दौतरी शिक्षा तालिम, कक्षाकोठा छापायुक्त बनाउने, अभिभावक सम्मिलित बालबालिकाको पढाइका विषयमा अन्तरक्रिया गर्ने, अभिभावक र शिक्षकबीच पढाइ सीप विकासको क्षमता अभिवृद्धि गर्ने र घुम्ती पढाइ कुनाको ज्ञान दिलाउने आदि खर्च विनियोजन गरिएको हो ।

शिक्षा विकास तथा समन्वय इकाइ प्रमुख मतिलाल चपाईँ राष्ट्रिय प्रारम्भिक कक्षा पढाइ कार्यक्रम मार्फत अभिभावक र बालबालिकाको शैक्षिक मनोविज्ञानमा परिवर्तन आएको बताए । उनले राष्ट्रिय प्रारम्भिक कक्षा पढाइ कार्यक्रम मुस्ताङ र मनाङ लगायत देशका ६ जिल्लामा सुरु भएको जानकारी दिए । वारागुङ मुक्तिक्षेत्र गाउँपालिकाका विद्यालय निरीक्षक टंकराज बरालले इजिआरपी कार्यक्रमलाई गाउँपालिकाले आर्थिक सहयोग गरेको जानकारी दिए ।

शिक्षा विकास तथा समन्वय इकाई प्रमुख मतिलाल चपाईँको अध्यक्षतामा भएको समीक्षात्मक अन्तक्रियाको सञ्चालन इजिआरपी मुस्ताङका प्रमुख बुद्धिबल थापा मगरले गरेका थिए ।

मुस्ताङमा इजिआरीप कार्यक्रम सन् २०१४ देखि सुरु भएको हो । यसको प्राविधिक सहयोग गर्न १ वर्षअघि यूएसआइडीको सहयोगमा पाइला नेपालले समन्वय गर्दै आइरहेको छ । नेपाल सरकार विद्यालय क्षेत्र सुधार कार्यक्रमको दस्तावेज अनुरुप इजिआरपी शिक्षा लागु भएको हो ।

बालबालिको पढाइ सीपलाई गति प्रदान गर्न कार्यक्रम अन्तर्गत सिविएग्रा अर्थात अभिभावकसँंगैको पढाइ सञ्चालन हुने गरेको छ । जसका कारण आफ्ना बालबालिका शैक्षिक क्षमताको पहिचान गर्न सहज हुने जनाइएको छ ।