सम्पादकीय: बिजुलीमा लापरबाही

२२ गतेदेखि पोखराका केही भागमा गएको बिजुली अर्काे दिनमात्रै आयो । पोखराको वडा नम्बर १०, १४ र १५ लगायतका बासिन्दा २४ घन्टाभन्दा बेसी समय बिजुलीविहीन भए । सहरबजारको जीवनमा बिजुलीबिनाको जीवन कल्पनाभन्दा बाहिर भइसक्यो । सबैभन्दा पहिला त उज्यालै भएन । उज्यालो नहुँदा मैनबत्तीको सहाराले पनि काम चल्ला । तर त्योभन्दा जटिल के भने सबैजसोको घरमा मोटरबाट घरको धुरीको टंकमा पानी चढाइन्छ ।
बिजुली नभएपछि कसैले पनि पानी तान्न पाएनन् । न भान्छामा पानी न चर्पीमा । अनि कति कष्टकर होला जीवन ? व्यावसायिक र व्यापारिक नोक्सानीको हिसाब त झन् बेग्लै छ । पोखरा १० शिवचोकमा रहेको विद्युत प्राधिकरणको १३२ केभी सबस्टेसन नजिकै भूमिगत तार खानेपानीको पाइपा बिच्छ्याउँदा टुटेको भन्ने प्राधिकरणको भनाइ छ । त्यसपछि त्यहीं नजिकै बिजुलीको खम्बा पनि ढलेको भनिएको छ । अर्काे फिडरबाट बिजुली पठाउँदा भार धान्न नसकेको पनि भनिएको छ ।
यी विद्युत प्राधिरणमा आइरहेका सामान्य र नियमित समस्यै हुन् । तर सोमबारदेखि मंगलबारसम्म पनि हजारौं नागरिक बिजुलीविहीन हुँदा पनि बेलामा मर्मत भएन । खानेपानीवालाले नै मर्मत गर्नुपर्छ भन्ने प्राधिकरणको भनाइ र खानेपानीचाहिँ गर्दिन भन्ने । दुवैको लडाइँको मार भने जनता । खासमा त्रुटि, गल्ती जसले गरे पनि आफ्नो सेवा तुरुन्तै सुचारु गर्नुपर्ने पहिलो दायित्व विद्युत प्राधिरणकै हो । खानेपानीका तर्फबाट गल्ती भएको भए त्यसपछि प्रक्रिया सुरु गरी ऊसँग क्षतिपूर्ति भुर्ताल गर्न सकिन्थ्यो ।
विद्युत त अत्यावश्यक सेवा हो । बालबच्चादेखि वृद्ध र बिरामीसम्मको जीवनमै प्रभाव पार्ने गरी सेवा टुटाउनु हुँदैन । बिजुली गएपछि फ्रिज सर्वसाधारणको घरका त चलेनन् नै व्यापारिक हिसाबले फ्रिजमा राखिएका वस्तुको ठूलो नोक्सानी व्यवसायीले व्यहोर्नुप¥यो । बिजुलीको लाइन काटिएपछि स्वयं प्राधिकरणकै बिजुली खपत भएन र नोक्सानी भयो । आम्दानीमा असर गर्यो । विकसित देशमा हुन्थ्यो भने बिजुली गएको समयावधि अनुसार जोजसलाई जे जति नोक्सानी भएको छ, त्यसको एकएक पैसा गणना गरी विद्युत सेवा प्रदायक संस्थाले क्षतिपूर्ति दिन्थ्यो । नेपाल भनेर यतिसारो लापरवाही हुनुचाहिँ बिडम्वना हो ।
बिजुली जहिल्यै आउनेजाने भइरहनु पनि नियमित आकस्मिकता बनेको छ । यो भनेको विद्युत प्राधिकरणका क्षमता नभएका ट्रान्सफर्मर, पुराना तार र खम्बा अनि जोखिमपूर्ण वितरण प्रणाली प्रमुख रुपमा दोषी छ, बिजुली गइरहनुमा । नेपालमा अब विद्युत उत्पादन कम छैन । तर संरचना भने अति पुरानो । प्राधिकरणको खपत बढाउने र नियमित सेवा प्रदान गर्ने हो भने वितरण प्रणालीकै पुनसंरचना जरुरी छ । पोखरामा सोम र मंगलबार भएजस्तो कमजोरी दोहोरिनु हुँदैन ।
तपाईको प्रतिक्रिया