राजन उपाध्याय
दुलेगौंडा

शुक्लागण्डकी नगरपालिका २, नर्सरीस्थित श्रमिक आधारभूत विद्यालयमा अधिकांश विद्यार्थी श्रमिकका छोराछोरी छन् । विभिन्न जिल्लाबाट कामका सिलसिलामा आएका अभिभावकले श्रमिकमा छोराछोरीलाई पढाउएका छन् ।

१३० औं श्रमिक दिवसकै अवसरमा बुधबार भएको वार्षिकोत्सव कार्यक्रममा काम छोडेर अधिकांश अभिभावक सहभागी भए । काठमाडौं महानगरपालिका ८, सीतापाइलाका वसन्त श्रेष्ठ ३ वर्षदेखि घर बनाउने काम गरिरहेका छन् । घर ठेक्कामा काम गर्ने उनले छोरालाई यही विद्यालयमा पढाएका छन् ।

काम पाइने क्षेत्र पनि कोत्रे, नर्सरी भएकाले यहीँ नै आएर बस्यौं, उनले भने, ‘छोरोलाई पढाउन पनि नजिक भयो, यसमै पढ्दै आएको छ ।’ उनको छोरा कक्षा ७ मा अध्ययनरत छन् ।

रुकुमकी करिश्मा बुढामगरले २ छोरी, २ नन्द र १ बहिनीलाई श्रमिकमै पढाउँछिन् । काम खोज्दै ८ वर्षअघि नर्सरी आएकी उनले सेतीनदीबाट बालुवा निकालेर गुजारा चलाउँछिन् । बिहान ६ बजेदेखि साँझ ५ बजेसम्म खट्दा ७÷८ सय रुपैया कमाइ हुने उनले सुनाइन् । नगरले वर्षमा ३ महिना घाट बन्द गर्दछ । ‘५ जनालाई पढाउन बोर्डिङमा के सकिन्थ्यो र,’ उनले भनिन्, ‘आउन जान पनि नजिकै हुने अनि पैसा पनि नलाग्ने । यही स्कुलमा पढ्छन् ।’ करिश्मका श्रीमान् चालकको काम गर्छन् ।

शुक्लागण्डकी नगरपालिकाका प्रमुख किसान गुरुङले श्रमिका सन्तान अध्ययन गर्ने विद्यालयलाई आगामी वर्ष नमुना विद्यालयको रुपमा अगाडि बढाउने बताए । कोत्रेमा नदीजन्य पदार्थ उत्खनन गर्ने तथा यसैसँग सम्बन्धित उद्योग छन् । यस क्षेत्रमा १२ वटा क्रसर र करिब ७० ब्लक उद्योग छन् ।

२०५५ सालमा स्थापित उक्त विद्यालयमा हाल ६४ जना विद्यार्थी छन् । कक्षा ७ सम्म पढाइ भइरहेको विद्यालयमा आगामी शैक्षिक सत्रदेखि कक्षा ८ पनि सञ्चालन गर्ने बताइएको छ । प्रधानाध्यापक केशवराज पौडेलले भने, ‘यहाँ काम पाउँदा विद्यार्थी भर्ना गर्न आउँछन्,’ उनले भने, ‘काम नहँुदा लिएर जान्छन्, विद्यार्थी कम हुन्छन् ।’ शैक्षिक सत्रको बीचमै २०–२५ विद्यार्थीले कक्षा छोड्ने गरेका छन् ।