जोमसोम ।
मुस्ताङमा यार्साबाट १४ लाख ४ हजार राजस्व संकलन भएको छ । राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण कोष अन्नपूर्ण संरक्षण आयोजना ईलाका संरक्षण कार्यालय जोमसोम मातहतका ४ संरक्षण व्यवस्थापन समिति (सिएएमसी) ले आर्थिक वर्ष २०७९/०८० मा यार्सा संकलन अनुमतिपत्र बापत १३ लाख ३० हजार र एक्याप छोडपुर्जीबाट १ लाख ४ हजार राजस्व संकलन गरेका हुन् ।

मुस्ताङका ३ स्थानीय तहका ९ लेकका सिएएमसीमध्ये ४ वटाले मात्र यसव र्ष यार्सा संकलन अनुमति पत्र दिएका थिए । थासाङ गाउँपालिका वडा १ र २, घरपझोङ ४ जोमसोम र वारागुङ मुक्तिक्षेत्र १ मुक्तिनाथले यार्सा संकलन अनुमतिपत्र वापत राजस्व संकलन गरेको एक्याप जोमसोमले जनाएको छ । तर, कुञ्जो, लेते, मार्फा, कागबेनी र झोङ गाउँका सिएएमसीहरुले यार्सा संकलन अनुमति दिएनन् ।

यो वर्ष यार्सा संकलकबाट लेकमा जानेसँग प्रवेश अनुमती वापत १३ लाख ३० हजार संकलन भएको हो । वारागुङ मुक्तिक्षेत्र १ मुक्तिनाथ सिएएमसीले सबैभन्दा धेरै ७ लाख ८० हजार राजस्व संकलन गरेको छ । घरपझोङको जोमसोम सिएएमसीले ३ लाख १० हजार, थासाङ २ को कोवाङ सिएएमसीले १ लाख ७० हजार र थासाङ १ टुकुचे सिएएमसीले सबैभन्दा कम ३० हजार यार्सा अनुमतिपत्र वापत राजस्व संकलन गरेको एक्याप जोमसोमकी रेन्जर धनु गुरुङले जानकारी दिईन् ।

मुस्ताङमा यस वर्ष साँढे ३ केजी यार्सा जिल्लाबाहिर निर्यात भएको छ । मुस्ताङका लेंकमा संकलन गरिएको यार्सा गोर्खाबाट आएका २ व्यापारीले खरिद गरी छोडपुर्जी लैजादा १ लाख ४ हजार राजस्व संकलन भएको हो । उक्त राजस्व स्थानीय स्तरमा नभई सरकारी राजस्व कोषमा दाखिला भएको रेन्जर गुरुङले उल्लेख गरिन् ।

गोर्खाका व्यापारीमध्ये एक जनाले २ केजी ३ सय ५५ ग्राम र अर्का व्यापारीले १ केजी २२ ग्राम यार्सा लगेका थिए । यार्सा तथा अन्य हिमाली जटिबुटी जिल्लाबाहिर निर्यात गर्दा खरिदकर्ताले स्थानीय तहको वडा कार्यालय, प्रहरी, सिएएमसी र एक्याप कार्यालयको सहमतिमा छोड पुर्जी लिनुपर्ने हुन्छ । यसरी निर्यात गर्दा वडा कार्यालय पनि खरिदकर्ताबाट बेग्लै राजस्व लिइन्छ ।

तर, मुस्ताङका एक्याप मातहतका सिएएमसीले यार्सा तथा अन्य जटिबुटीबाट उठाएको रकम उनीहरुले नै राख्न पाउँछन् । सीएएमसीले संकलन गरेको रकम सामाजिक कार्य तथा आन्तरिक प्रयोजनमा खर्च गर्ने गरेका छन् ।
मुस्ताङमा बर्सेनि बैशाखदेखि असारसम्म यार्सा संकलन हुन्छ ।

यहाँ संकलन गरिएको यार्सा आन्तरिक फुटकर रुपमा बिक्री हुने गरेकाले निर्यातबाट खासै ठूलो राजस्व उठ्दैन । यार्सा संकलन गर्न रोल्पा, दाङ, धादिङ, गोर्खा, बाग्लुङ र म्याग्दीबाट मानिस मुस्ताङ आउँछन् भने केही मुस्ताङले पनि यार्सा जम्मा गर्ने गरेका छन् ।