सुरक्षा श्रेष्ठ, पोखरा ।
निकेश द्वा पोखराका एक युवा व्यवसायी हुन् । हजुरबुबाले थालनी गरेको व्यवसाय नाती पुस्ताले अगाडि बढाइरहेका छन् । उनको हजुरबुबा स्वर्गीय जीतप्रसाद द्वाले पोखरामा सिनेमा हलको व्यवसाय सुरु गरे । सिंगल थिएटरबाट सुरु भएको सिनेमा व्यवसायको क्षेत्र आज मल्टिप्लेक्समा परिणत भएको छ । सन् २००६ मा श्रीकृष्ण चलचित्र मन्दिरको स्थापना हुँदा सायदै द्वा परिवारले सिनेमाको व्यवसाय मल्टिप्लेक्स आजको मिडटाउन ग्यालेरियामा परिणत हुन्छ भन्ने सोचेका होलान् । तर समयानुसार द्वा परिवार अगाडि बढेको छ ।

एसी इन्स्टिच्युट अफ म्यानेजमेन्टबाट बिजनेस एडमिनिस्ट्रेशन विषयमा मास्टर्स गरेका निकेशले हाल मिडटाउन सिनेमा र मिडटाउन ग्यालेरियाको जिम्मेवारी सम्हालिरहेका छन् । व्यवसायीक क्षेत्रमा उनको दखलता बढ्दो छ । मनोरञ्जन सँगै रियलस्टेट, कपडा र बैंकिङ क्षेत्रमा समेत लगानी छ । व्यवसायिक क्षेत्रमा एक पछि अर्को फड्को मारिरहेका निकेशसँग खासगरी मनोरञ्जन क्षेत्रको व्यवसायको रुपान्तरणका विषयमा पत्रकार सुरक्षा श्रेष्ठले अन्तर्वार्ता लिएकी छिन् ।

सिंगल थिएटरलाई मल्टिप्लेक्समा रूपान्तरण गर्ने निर्णय कसरी गर्नुभयो ? यसका मुख्य प्रेरक कारणहरु के थिए ?

सिंगल थिएटरबाट मल्टिप्लेक्समा जाने हाम्रो योजना खासै केहि थिएन । यो त समयको माग थियो र रुपान्तरित भएका हौं । बजारको माग अनुसार सिंगल थिएटरले मल्टिप्लेक्सको स्वरुप पाएको हो । दर्शकको सुविधालाई ध्यान दिँदै लगानी गरिएको हो । मुख्य प्रेरक भनेकै हाम्रा दर्शक र ग्राहक हुनुहुन्छ ।

यो रूपान्तरणको प्रक्रिया कति चुनौतीपूर्ण थियो ? यसमा मुख्य समस्याहरू के के आए ?

हाम्रो परिवारको म तेस्रो पुस्ता हुँ । मेरो हजुरबुवाको समयबाट सुरु भएको उक्त व्यवसाय आज मल्टिप्लेक्समा आएको हो । तेस्रो पुस्ताको व्यक्ति भएकाले पनि होला खासै चुनौति खेप्नुपरेन । परिवारमा नै सिनेमा हल सञ्चालनको अनुभव भएकाले सहज स्थिति भयो । खासमा म हाम्रो परिवारले थालनी गरेको व्यवसायलाई नयाँ स्वरुप दिन चाहन्थे । फलस्वरुप एउटा सिनेमा हल मात्रै भन्दा पनि व्यवसायिक स्टकचर सहितको भवन जहाँ मनोरञ्जन क्षेत्रको व्यवसायलाई समेत समावेश गर्न सकिन्छ भन्ने हेतु उक्त व्यवसाय गरिएको हो ।

आर्थिक लगानी र समयको दृष्टिकोणबाट यो रूपान्तरण कसरी सम्भव भयो ?

भनिन्छ नि जहाँ इच्छा त्यहाँ उपाय । हामीले मनोरञ्जन क्षेत्रको व्यवसायलाई परिमार्जित स्वरुप दिन खोज्यौं । योजना त्यसै अनुरुप बन्यो र हामीलाई बैंकिङ क्षेत्रबाट सहयोग मिल्यो । हाम्रो योजनालाई वित्तिय संघसंस्थाहरुले पूरा गर्न साथ दिए । देश विदेश घुमेर आएका दर्शकको अपेक्षा त्यसै अनुरुप हुन्छ । फलस्वरुप पोखरामा पनि सम्पन्न सहितको सिनेमा हलको व्यवस्थापन गर्ने उद्देश्य सहित काम भयो ।

सिंगल थिएटरका ग्राहकहरू र मल्टिप्लेक्सका ग्राहकहरूको प्राथमिकतामा के फरक अनुभव गर्नुभएको छ ?

सिनेमा हलमा सिनेमा हेर्ने विकास सिंगल थिएटर बाट नै भएको पाइन्छ । पैले हामीले पनि हेर्यौं । सिमित बजेट लिएर सिंगल थिएटर छिर्ने दर्शकहरु आज पनि हुनुहुन्छ । मल्टिप्लेक्समा सिंगल थिएटर भन्दा अलिक बढी शुल्क तिर्नुपर्ने हुन्छ । पछिल्लो समय सिंगल थिएटर विस्थापित पनि नभएका होइनन् । हामीले नै संचालन गरेका विन्ध्यावासिनी सिनेमा हल, बाराही क र ख, श्रीकृष्ण सिनेमा हलमा अहिले श्रीकृष्ण मात्रै संचालनमा छ । जसको व्यवस्थापनका लागि भाडामा दिएका छौं । मान्छेको आवश्यकत्ता र रुचीले फरकपन पाउँदै मल्टिप्लेक्समा ग्राहकको प्राथमिकता बढेको पाइन्छ ।

मिडटाउन सञ्चालन गर्दा सिंगल थिएटरको तुलनामा के के फरक महसुस गर्नुभयो ?

ग्राहकको अपेक्षालाई मध्यनजगर गर्दै मिडटाउन संचालनमा आएका हो । एकै ठाउँमा मनोरञ्जन सहित सपिङ र फूडको व्यवस्थापन गर्ने लक्ष्य हामीले लिएका हौं । सिङ्गल थिएटरमा अलिक बढी सिट संख्या हुन्थ्यो भने मल्टिप्लेक्समा संख्यात्मक हिसाबले सिट कम छ । साउण्ड, लाइटिङ, डेकोरेसन सबै फरक छ । एकै ठाउँमा धेरै सुविधा पाउने भएकाले पनि दर्शकको रोजाई मल्टिप्लेक्स भएको पाउँछु ।

ग्राहक अनुभवलाई सुधार गर्न तपाईले के के नयाँ प्रविधिहरू वा सेवाहरू समावेश गर्नुभयो ?

पछिल्लो नयाँ प्रविधिलाई आत्मसात् गर्दै मिडटाउन सिनेमा हल निर्माण गरिएको छ । स्क्रिन, साउण्ड, हल डिजाइनमा नौलोपन दिन खोजिएको हो । अन्तर्राष्ट्रिय सिनेमा हलमा भएका सुविधाहरुलाई सुलभ मुल्यमा प्रदान गर्न खोजिएको छ । ब्राण्डलाई स्थापित गर्दै समयानुसार चलेका हौं । व्यवस्थित र सुविधा उपलब्ध गराउने हेतु ग्राहक अनुभवलाई फरक बनाउन खोजिएको हो ।

स्थानिय दर्शकहरूको साथसाथै अन्तर्राष्ट्रिय सिनेमा दर्शकलाई आकर्षित गर्न तपाईले के उपाय गर्नुभएको छ ?

हामीले स्थानीय र अन्तर्राष्ट्रिय दर्शक भनेर छुट्टाउदैनौं । स्थानीय र अन्तर्राष्टिय सबै दर्शकका लागि सुविधा एउटै छ । फरक भनेको नेपाली सिनेमाहरुमा सबटाइटलको प्रयोग अलिक कम भएको पाइन्छ । सब टाइटल भयो भने मात्र अन्तर्राष्ट्रिय दर्शकहरुको पनि उपस्थिति हुन्थ्यो । पोखरा घुम्न आएका विदेशी पर्यटक हलमा नेपाली सिनेमा हेरेर रमाउँथे भन्ने हो । विस्तारै त्यो पनि होला । दर्शकको चाहनानुसार नै अगाडि बढिएको छ ।

सिंगल थिएटरबाट मल्टिप्लेक्समा बदल्दा स्थानिय समुदायको प्रतिक्रिया कस्तो रह्यो ?
सुरुमा त मूल्यमा फरक आएपछि ओहो यति मंहगो भन्ने थियो । पछि यसमा सुधार भयो । मल्टिप्लेक्सको अवधारणालाई दर्शकले बुझ्दै जानुभयो ।

आजको डिजिटल युगमा ओटीटी प्लेटफर्महरूले सिनेमा हललाई चुनौती दिइरहेका छन् । यससँग कसरी प्रतिस्पर्धा गर्दै हुनुहुन्छ ?

यो प्रश्न सबैभन्दा उठ्न थालेको भनेकै कोभिडको बेलामा थियो । ओटीटी आयो अब मान्छेहरु फिल्म हेर्न सिनेमा हल आउँदैनन् भन्ने चिन्ता थियो । तर पछि त्यस्तो भएन । ओटीटीलाई एउटा प्लाटफर्मका रुपमा दर्शकले बुझे । त्यहि पनि सिनेमा रिलिज हुनेबित्तिकै ओटीटीमा आउँदैन । हलमा हेर्ने दर्शकका लागि ओटीटी प्रभावकारी नहुन सक्छ । तर ओटीटी नराम्रो भन्न खोज्या पनि होइन । सिनेमा हलमा हुने स्क्रिन र साउण्डले नै ओटीटी प्लाटफर्मसँग प्रतिस्पर्धा गरिरहेको छ । सिनेमा हलमा सिनेमा हेरेजस्तो मज्जा ओटीटीमा दर्शकलाई नहुन सक्छ ।

आगामी वर्षहरुमा मल्टिप्लेक्सलाई अझै सुधार गर्न तपाईको रणनीति के छ ?

हाम्रो हलहरुमा सुधार भइरहेको हुन्छ । भर्खरै मात्रै हामीले हलको सबै कार्पेट परिवर्तन गरेका छौं । नयाँ प्रविधिअनुसार चलेका छौं । मिडटाउन सिनेमालाई अझ परिस्कृत गर्दै यसको शाखा विस्तारमा पनि जाने कि भन्ने सोचमा छौं । त्यसका लागि बुटवलमा योजना बन्दै छ ।

भविष्यमा तपाईले थप स्थानहरुमा मल्टिप्लेक्स विस्तार गर्ने योजना बनाउनु भएको छ ?

योजनामा छौं । अघि पनि भने बुटवलका लागि पहिलो चरणमा तयारी हुँदैछ । पोखराका अन्य ठाउँमा पनि खोल्ने कि भन्ने छ । भैरहवा, नारायणगढ र सिनेमा सिटी जहाँ दर्शकको चाँसो र अपेक्षा छ त्यसको अध्ययन अनुसार संचालन गर्ने छौं ।

तपाईको विचारमा नेपाली सिनेमा उद्योगलाई प्रवर्द्धन गर्न मल्टिप्लेक्सहरूले कसरी भूमिका खेल्न सक्छन् ?

नेपाली सिनेमालाई प्रभावकारी बनाउन मल्टिप्लेक्स सिनेमा हलको भूमिका महत्वपूर्ण छ । सिस्टम अब प्रविधिमैत्री भएको छ । हिजो व्यक्तिको भरमा संचालनमा आएको सिनेमा घरहरु अब प्रविधिबाट संचालन हुन्छन् । जसले गर्दा सिनेमा हलहरुको व्यवसायका विषयमा सिनेमा उद्योगहरुले सहजै थाहा पाउन सक्छन् । सिनेकर्मीहरुले घाटा बेहोर्नुपर्ने स्थिति सिर्जना हुँदैन । बक्स अफिस अवधारणाले सिनेमाको व्यापारलाई फरक बनाएको छ । राम्रा सिनेमाहरुले मल्टिप्लेक्समा राम्रो व्यापार पनि गरेका छन् । त्यसैले मेरो विचारमा सिनेमा उद्योग राम्रो बन्न सिनेमा नै राम्रो बन्नुपर्छ ।

यो यात्रामा सबैभन्दा प्रेरणादायी अनुभव कुन रह्यो ?
मलाई चाहिँ हाम्रो व्यवस्थापन टीमको गतिशिलता र आउटपुट हेर्दा एकदम प्रेरणादायी लाग्छ । आज हामी जहाँ छौं हाम्रो टीमका कारण छौं । टीमवर्क राम्रो भयो भने सबै राम्रो हुन्छ भन्ने विश्वास मेरो हो ।

तपाईका लागि व्यवसायिक सफलता मात्र हो, कि दर्शकहरूलाई सिनेमा हेर्नको लागि फरक अनुभव दिनु नै मुख्य लक्ष्य हो ?

म आफुले आफुलाई प्रबन्ध निर्देशक वा हलवाला भन्दा पनि व्यवस्थापक भनेर हेर्छु । मलाई लाग्छ जहिले पनि ग्राहकहरुलाई सन्तुष्ट गर्न सकियो भने व्यवसायिक रुपमा यसै पनि सफल हुन सकिन्छ । महत्वपूर्ण कुरा भनेको नै हामीले हाम्रो सेवामा ध्यान दिन सक्नु हो । दर्शकहरुलाई सिनेमा हेर्नका लागि फरक अनुभव उपलब्ध गराउन सक्नु नै हाम्रो सफलता हो ।