पोखरा l
गण्डकी साहित्य संगम पोखराले स्थापना गरेको राष्ट्रिय स्तरको गोकुल वाङ्मय पुरस्कार २०७८ साहित्यकार डा ऋषिराज बराललाई प्रदान गरिएको छ । ९३ औं गोकुल जयन्तीको सन्दर्भमा आइतबार आयोजित कार्यक्रममा आख्यानकार बराललाई नगद ४० हजार र सम्मानपत्रसहित संगम अध्यक्ष डा कृष्णराज अधिकारीले सम्मान गरे ।

डा बराल ४ दशकदेखि नेपाली साहित्यमा क्रियाशील छन् । सिन्धुलीको घोक्सिलामा जन्मिएका उनले विद्यावारिधिसम्म अध्ययन गरेका छन् । बरालका करिब डढ दर्जन साहित्य र समालोचनाका कृति प्रकाशित छन् । संगमका सदस्य शोभाकान्त गौडेल संयोजक र नारायण परिश्रमी र देवेन्द्र लम्साल सदस्य रहेको प्रतिभा छनोट समितिले बराललाई पुरस्कृत गर्न सिफारिस गरेको थियो ।

साहित्यकार डा. बरालले कवि तथा साहित्यकारले राष्ट्रिय स्वाभिमानको रक्षा तथा क्रान्तिकारी रुपान्तरणको पक्षमा काम गर्नुपर्ने बताए । उनले सामाजिक रुपान्तरणलाई राजनीतिक आन्दोलनसँग जोड्नुपर्ने खाँचो औंल्याए । ‘हाम्रा चुनौती र जिम्मेवारी पूरा भएका छैनन् । झन् थपिएका छन्,’ उनले भने, ‘परम्परागत प्रतिक्रियावादी तथा निरकुंशतावादीसँगको लडाई भोलि फेरि लड्नुपर्ने छ । लेखकका चुनौती बढेर गएका छन् ।’ उनले आफ्नो पार्टीले गलत गरेको खण्डमा साहित्यिक रचनामार्फत खबरदारी गर्नुपर्ने उल्लेख गरे । बरालले त्यस्तो गर्न नसके माक्र्सवादी लेखक बन्न नसकिने जनाए ।

लेखक तथा साहित्यकार पार्टी भित्रको गुटको इसारामा चले दास तथा झोले बन्ने चर्चा गर्दै उनले राष्ट्रिय एकताका लागि स्रष्टा एकताबद्ध बन्नुपर्ने विचार राखे । उनले माक्सैवादी लेखकहरु सचेत तथा संगठित बन्नुपर्ने आवश्यकता औंल्याए । कार्यक्रममा उद्योगी कृष्णप्रसाद अचार्य, बुद्धिजीवीहरु झलकपाणी तिवारी र केशबहादुर परियार, संगमका सल्लाहकार रघुनाथ अधिकारी, संगमका उपाध्यक्ष पदमराज ढकाल, सचिव भीम रानाभाट, स्ट्रगल राना लगायतले बोलेका थिए । समारोहका लक्ष्मण गौतम हिमाली, अम्बिका भण्डारी, नारायण परिश्रमी, छविलाल आचार्य लगायतका साहित्यकारले रचना वाचन गरेका थिए । संगम सांस्कृतिक मञ्चका कलाकारले गीत प्रस्तुत गरेका थिए ।

कार्यक्रममा पुरस्कारको लागि अक्षयकोष स्थापनामा सहयोग गरेका उद्योगी कृष्णप्रसाद आचार्यलाई सम्मान गरिएको छ । समारोहमा परशुराम कोइरालाले गण्डकी संगम अंक १८ माथि टिप्पणी गरे । संगम अध्यक्ष डा. कृष्णराज अधिकारीले नेपाली वाङ्मयमा अहिले रहेका अन्य पुरस्कारभन्दा यो पुरस्कार पृथक र विशिष्ट भएको बताए । उनले भने, ‘पुरस्कार स्थापना र साहित्यिक गतिविधिका लागि राज्यले सहयोग नगरे पनि जनस्तरबाट सहयोग जुटेको छ । यस्ता पुरस्कारको विशिष्ट महत्व र मूल्य छ ।’

संगमले १ वर्ष गोकुल वाङ्मय पुरस्कार र अर्काे वर्ष गण्डकी वाङ्मय पुरस्कार प्रदान गर्ने गरेको छ । गोकुल वाङ्मय पुरस्कारबाट यसअघि केवलपुरे किसान, खगेन्द्र संग्रौला, गोविन्द भट्ट, श्यामप्रसाद शर्मा, रमेश विकल, निनु चापागाईं, चैतन्य, घनश्याम ढकाल, मोदनाथ प्रश्रित, हरिहर खनाल र जीवन शर्मा पुरस्कृत भइसकेका छन् । गण्डकी वाङ्मय पुरस्कारको राशि २० हजार छ । गण्डकी वाङ्मय पुरस्कारबाट यसअघि भेषजराज शर्मा, भाष्कर, दिल सहानी, कुलबहादुर केसी, नुमराज बराल, केदार शर्मा ढकाल, देवेन्द्र लम्साल, प्राडा रविलाल अधिकारी, पोषराज पौडेल, गोपिरमण उपाध्याय र रविकिरण निर्जीव र चिन्तु गिरी पुरस्कृत भइसकेका छन् ।